گفتگوی خبرنگار گروه دانش و فنآوری روزنامه خراسان از کیهانشناس برجسته ایران، دکتر بهرام مبشر

ستاره شناسان موفق به یافتن سیاره ای در یک منظومه شده اند که سه تا خورشید دارد.
این سیاره گازی 1.14 برابر ژوپیتر است که به دور خورشید اصلی که بزرگتر از دو ستاره دیگر است. خبرنگار گروه دانش و فنآوری روزنامه خراسان، خانم ساعدی به سراغ دکتر بهرام مبشر، کیهانشناس و دانشمندی که به عنوان نماینده سازمان اروپایی در ناسا فعالیت می کند، رفته و از وی سوالاتی در زمینه منظومه های چند ستاره ای پرسیده که بخشی از مصاحبه را در اختیار شما علاقه مندان قرار می دهیم:

*چطور امکان دارد که منظومه ای ستاره داشته باشد با یک سیاره که این سیاره به دور یکی از ستاره ها بچرخد و جاذبه حاصل از جرم دو ستاره دیگر روی این سیاره تاثیر نگذارد؟

در حقیقت در این منظومه یک ستاره و یک سیاره که به دور آن می چرخد وجد دارد که دو ستاره دیگر از از ستاره های دوتایی هستند که به علت نزدیکی به آن ها احساس می شود که در یک جا اجتماع کرده اند. ولی باید توجه کرد که ستاره به گونه ای قرار دارد که نیروی جاذبه حاصل از آن ها باعث می شود سیاره درست در مدار ستاره سوم قرار گیرد و بچرخد.

یعنی مجموع جاذبه دو ستاره مدار سیاره را به دور ستاره دیگر مشخص می کند و اگر یکی از ستاره ها حذف شود، مدار مذکور عوض می شود، چون مجموع جاذبه ها تفاوت خواهد کرد.

*چطور ممکن است در یک منظومه در مراحل شکل گیری سه ستاره تولید شود؟

این چیز عجیبی نیست ما منظومه هایی داریم با ستاره های بسیار زیاد، ولی چیزی که هست در سیارات داخل چنین منظومه هایی امکان حیات وجود ندارد چون حرارت آن ها به صفر می رسد.

*آیا وجود چندین ستاره در یک منظومه بر مدت روشنایی و روز سیاره تاثیر دارد؟در چنین سیاراتی شب هم ایجاد می شود؟

بله امکان داره، ولی این مسئله بستگی به مدار مورد نظر دارد، با توجه به مدار گردش سیاره امکان دارد در یک لحظه سه ستاره در آسمان دیده شوند و بعید هم نیست در مدت زمانی هیچ کدام از این ستاره ها در آسمان این سیاره دیده نشوند و تاریکی بخشی از سیاره را فراگیرد. و البته حرف شما هم می تواند درست باشد.به هر حال مسئله مهم در این منظومه وجود یک سیاره در آن است.هر چند ستاره شناسان تا کنون چندین سیاره غول پیکر را یافته اند که به دور یکی از اعضای منظومه های دوتایی می گشته اند اما کشف اخیر در صورت تایید نشان خواهد داد که منظومه های چند ستاره ای هم می توانند سیاره داشته باشند.
جرم سیاره مذکور 1.14 برابر جرم مشتری است و در مداری نزدیک با دوره تناوب 3.35 روزه به دور ستاره اصلی می چرخد که کوتوله ای همانند خورشید ماست. ستاره اصلی هم به نوبه خود دارای همدمی از یک زوج ستاره است، که به دور هم می چرخند.

گردآورند: احمد شکیب